Ponad połowa nowotworów głowy i szyi rozpoznawana jest zbyt późno. Szybkie wykrycie i odpowiednie leczenie to największa szansa na powrót do zdrowia

Nowotwory głowy oraz szyi obejmują szereg chorób onkologicznych zlokalizowanych w rozmaitych częściach głowy i szyi, np. języka, nosa, ucha, krtani, tarczycy lub gardła. Obecnie rozpoznaje się ok. 11 tysięcy zachorowań rocznie, a w ciągu dekady ta liczba wzrosła o ok. 25 proc.

Czynniki, które zwiększają ryzyko rozwoju tych chorób, to:

• palenie papierosów

• nadużywanie alkoholu

• nieleczone choroby zębów i dziąseł

• zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (znanego szerzej jako wirus HPV). Warto wiedzieć, że tym rozpowszechnionym wirusem ludzie często zarażają się za pośrednictwem kontaktów seksualnych. W kontekście nowotworów głowy i szyi istotną drogą zakażenia jest zwłaszcza seks oralny.

Szacuje się, że nawet 70 proc. przypadków nowotworów jamy ustnej i gardła środkowego może być spowodowanych przez zakażenie wirusem HPV. U większości osób zakażenie rozwija się bez żadnych objawów, najczęściej zresztą organizm sam je zwalcza. Jednak nie zawsze – i wówczas rozwijają się groźne choroby.

Objawy, które powinny niepokoić, to:

• pieczenie języka

• niegojące się owrzodzenia w jamie ustnej

• czerwone lub białe naloty w jamie ustnej

• ból gardła

• przewlekła chrypka

• ból w trakcie przełykania i problemy z połykaniem

• guz na szyi

• jednostronna niedrożność nosa

• krwawy wyciek z nosa.

   

Według Polskiego Towarzystwa Nowotworów Głowy i Szyi każda osoba, u której wystąpi i utrzyma się przez trzy tygodnie co najmniej jeden z wymienionych wyżej objawów, powinna szybko zgłosić się do lekarza.

Dla osób z grupy ryzyka tych nowotworów skonstruowany został ogólnopolski Program Profilaktyki Pierwotnej i Wczesnego Wykrywania Nowotworów Głowy i Szyi.

Czy ten program jest dla Ciebie?

Program skierowany jest do osób w wieku 40–65 lat znajdujących się w grupie ryzyka, tj.:

• wieloletnich palaczy

• osób nadużywających alkoholu

• osób z podwyższonym ryzykiem zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (m.in. takich, które miały wielu partnerów seksualnych)

• tych, u których przez ponad 3 tygodnie występuje jeden z 6 objawów niezwiązanych z infekcją górnych dróg oddechowych, takich jak: pieczenie języka, niegojące się owrzodzenie oraz/lub czerwone albo białe naloty w jamie ustnej, ból gardła, przewlekła chrypka, guz na szyi, niedrożność nosa lub krwawy wyciek z nosa, ból w trakcie przełykania oraz/lub problemy z połykaniem.

Gdzie się zgłosić?

Trwa nabór placówek POZ.
Listy placówek są (lub dopiero będą) publikowane na stronach ośrodków odpowiedzialnych za program w poszczególnych województwach. Systematycznie powiększają się w miarę zgłaszania się kolejnych gabinetów.

Województwo małopolskie:
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie
(program realizowany jest do 31.12.2022r.)

Listę ośrodków w pozostałych województwach znajdziesz tu:
pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne/nowotwory-glowy-i-szyi

Co Cię czeka w ramach programu?

Otrzymasz konsultacje lekarskie i badania diagnostyczne. O tym, jakie badania będą wykonane, zadecyduje lekarz na podstawie Twojego stanu zdrowia.

Najpierw idź do lekarza POZ. W razie konieczności skieruje Cię on do laryngologa działającego w ramach programu. Laryngolog zbada Cię, między innymi używając nasofiberoskopu pozwalającego obejrzeć trudno dostępne miejsca dróg oddechowych. Jeśli okaże się, że wykryje niepokojące zmiany, zostaniesz skierowany do ośrodka specjalistycznego, w którym możliwe będzie pobranie „podejrzanych” komórek (biopsja cienkoigłowa z badaniem cytologicznym). Ponadto w razie konieczności zbadany będziesz na obecność onkogennych szczepów wirusa brodawczaka ludzkiego i zostaniesz poddany USG szyi.

Jak się zgłosić?

Żeby wziąć udział w programie, wystarczy, że zgłosisz taki zamiar w przychodni (u lekarza POZ) biorącej udział w realizacji programu profilaktycznego. Żeby wziąć udział w programie, wystarczy, że wypełnisz formularz w internecie.

Kiedy się zapisać?

Informacje o tym, kiedy i jak się zapisać, są na bieżąco aktualizowane na stronach podmiotów biorących udział w programie – patrz „Gdzie się zgłosić?”.

Co przygotować?

Wystarczy dowód osobisty.

Jak długo będziesz czekać?

Czas udziału w programie profilaktycznym jest uzależniony od przebiegu, liczby przeprowadzonych konsultacji medycznych i wyników badań profilaktycznych.

Co zyskasz?

Jeśli okaże się, że nic Ci nie dolega, uzyskasz konsultację lekarską, wyniki badań oraz wiedzę na temat tego, jak sprawić, by nie zachorować.

W przypadku rozpoznania choroby otrzymasz skierowanie na dalsze leczenie.

Źródło: pacjent.gov.pl
Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia

pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne/nowotwory-glowy-i-szyi